Đỉnh cao nghệ thuật đan mây tre ở Việt Nam

Trải qua hàng trăm năm phát triển, làng nghề mây tre đan Phú Vinh (xã Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) luôn giữ được những giá trị truyền thống mà ông cha để lại. Sản phẩm  mây tre đan Phú Vinh đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật đan mây tre ở Việt Nam.  

Được hình thành từ năm 1700, làng Phú Vinh ban đầu có tên gọi là làng Phú Hoa Trang (tức là làng được Trời phú cho người dân có bàn tay lụa) bởi người dân rất giỏi đan lát mây tre. Vào năm 1800 làng Phú Hoa Trang đổi tên thành làng Phú Vinh. Là một vùng thôn quê chiêm trũng thuận lợi cho việc trồng cây mây, cây tre, người dân Phú Vinh gắn bó với cây mây, cây tre ngay từ khi còn nhỏ. Nhiều người dân làm nghề thuộc tính từng cây tre, từng sợi mây. Theo nghề cha truyền con nối, dần dần nghề mây tre đan phát triển trở thành nghề truyền thống của làng.

Qua quá trình lịch sử trên 400 năm hình thành năm 2001, Phú Vinh được công nhận là Làng nghề. Lúc đầu, chỉ có một số hộ dân làm đem sản phẩm bán tại thị trường Hà Nội, ngày nay, sản phẩm mây tre giang đan Phú Vinh phát triển mạnh và đã được xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới. Thị trường chính là Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và các nước châu Âu như Nga, Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha.”

Mây tre đan đang là mặt hàng rất phát triển hiện nay, được nhiều khách hàng ưa chuộng. Tuy nhiên để sản phẩm đến được tay khách hàng phải qua rất nhiều khâu trung gian nên giá thành sản phẩm đã tăng lên rất nhiều. Các công đoạn sản xuất mây tre đan rất cầu kỳ, bao gồm chọn nguyên liệu rồi tuốt, phơi, chẻ nan, sấy… Sau đó, nguyên liệu sẽ được luộc trong nước sôi hoặc sấy khói rơm để có màu đẹp tự nhiên, cuối cùng mới đến tay người thợ đan thành sản phẩm. Hiện nay, ngoài những sản phẩm cổ truyền, các mặt hàng mây tre của làng nghề Phú Vinh còn kết hợp với những vật liệu như gốm, sứ, gỗ, sắt… để cho ra đời những sản phẩm đẹp và phong phú.

Làng Phú Vinh nổi tiếng với các sản phẩm mây tre đan đẹp mắt, tinh xảo, hàng trăm mẫu mã, thể loại khác nhau. Không chỉ làm ra những vật dụng gia đình, mộc mạc đậm chất làng quê như: khay, đĩa, rổ, rá… hay những sản phẩm nội thất, đồ trang trí như bàn ghế, bình hoa, chao đèn, lọ lộc bình, khung ảnh, người dân Phú Vinh còn làm ra những đồ lưu niệm đòi hỏi tay nghề kỹ thuật cao như mây trời, chim bay, cá lượn, tranh chân dung, hoành phi, câu đối.

Sản phẩm làm ra cần sự tỉ mẩn, kiên nhẫn, sự sáng tạo vô hạn của nghệ nhân. Có những sản phẩm mất đến tháng trời để có thể hoàn thành chúng. Mây tre đan Phú Vinh có mẫu mã đẹp tính ứng dụng cao và phù hợp với thị hiếu của khách hàng. Các nghệ nhân vẫn luôn trau dồi kiến thức trao đổi kinh nghiệm với các nghệ nhân trong và ngoài nước qua các cuộc hội thảo về mây tre đan để sản phẩm ngày càng sáng tạo, hiện đại và hoàn thiện được những yếu điểm của sản phẩm.

Nhờ có kinh nghiệm đúc kết lâu năm, kết hợp với sự sáng tạo tinh tế, các nghệ nhân làng nghề Phú Vinh đã tạo ra những sản phẩm độc đáo, có giá trị thẩm mỹ cao và từng nhận được nhiều giải thưởng tại các cuộc thi, hội chợ, triển lãm. Nhiều nghệ nhân làng nghề Phú Vinh đã từng được mời ra nước ngoài trình diễn.

Trải qua hàng trăm năm phát triển, Phú Vinh luôn giữ được những giá trị truyền thống mà ông cha để lại. Sản phẩm làng nghề mây tre đan Phú Vinh đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật đan mây tre ở Việt Nam.
Sơn Tùng